Pasojat e krizës ekonomike globale e në veçanti rritja e inflacionit kudo në botë ka tronditur shumë ekonomi të shteteve të zhvilluara, por edhe të atyre në zhvillim.
Ekspertët e ekonomisë me renome ndërkombëtare paralajmërojnë se viti 2026 do të jetë edhe më sfidues se viti 2008 në aspektin e ekonomisë globale.
Vendet më pak të zhvilluara duhet të kenë prioritet zhvillimin ekonomik dhe gjetjen e modeleve ekonomike për të luftuar inflacionin që eshtë shndërruar në kancer të zhvillimit ekonomik dhe standardit jetësor të qytetarëve.
Bazuar në raportet e Bankës Botërore dhe FMN-së, Kosova ka një sistem bankar stabil, mirëpo bizneset alarmojnë se marrja e kredive është vështirësuar dhe dëshmon mungesën e likuiditetit bankar.
Në këtë situatë Institucionet Mikrofinanciare dhe roli i tyre si shtyllë zhvillimore po rritet çdo ditë e më shumë.
Në këtë kontekst, Institucionet Mikrofinanciare (IMF) nuk janë konkurrent i bankave, por kompletues i nevojshëm. Ato operojnë atje ku bankat nuk kanë motiv tregtar të shkojnë: në fshatra, në mikro-biznese, te fermerët e vegjël, gratë sipërmarrëse dhe të rinjtë që kanë ide, por jo mundësi.
Ato nuk japin kredi për blerje të tokave urbane apo banesave luksoze — ato japin kredi për sera me perime, një makinë qethjeje flokësh, një mjet pune apo një fillim biznesi në shkallë të vogël.
Ky është kapitali që e gjallëron zhvillimin nga poshtë, që e kthen financën në mjet zhvillimi dhe jo vetëm në mekanizëm fitimi.
Por për të funksionuar siç duhet, ky sektor ka nevojë për një ligj të qartë, të dedikuar dhe të drejtë. Prej vitesh kjo ka qenë një nevojë e njohur, por ende e paplotësuar. Pa një kuadër të mirëfilltë ligjor, IMF-të nuk mund të zhvillohen plotësisht, as të japin ndikimin që e dimë se mund ta japin.
Sot është momenti që mikrofinanca të trajtohet si pjesë legjitime dhe strategjike e sistemit financiar, jo si përjashtim apo përjashtues. Kjo fillon me krijimin e një ligji që e njeh rolin e saj zhvillimor dhe e mbështet në mënyrë të qëndrueshme.
Në fund të ditës, nuk mund të kemi një ekonomi gjithëpërfshirëse pa përfshirë edhe ata që bankat nuk arrijnë t’i prekin. IMF-të janë ura lidhëse. Dhe është koha t’u ndërtojmë themelet e duhura.
Për një ekonomi të balancuar është koha për një riorientim të ri.
Në vend që të kemi një sistem ku bankat ndjekin fitimin, dhe IMF-të ndjekin zhvillimin, është koha që të gjithë aktorët të ndjekin një strategji të përbashkët zhvillimi.
Bankat kanë burime, strukturë dhe ndikim — ato mund dhe duhet të bëhen pjesë aktive e financimit të ekonomisë reale. Të mbështesin edhe sektorë me kthim më të ngadaltë, por me ndikim të thellë: bujqësinë, ndërmarrjet prodhuese dhe sipërmarrjen e të rinjve.
Ndërkohë, IMF-të duhet të fuqizohen, jo si alternativë, por si shtyllë strategjike për gjithëpërfshirje ekonomike.
Një ekonomi e shëndetshme nuk matet vetëm me numrin e kredive të dhëna apo vlerën e tokës së shitur — por me mundësinë reale që i jep çdo qytetari për të ndërtuar, për të investuar dhe për të jetuar me dinjitet.
Zhvillimi ekonomik i Republikës së Kosovës duhet të jetë prioritet i të gjithë akterëve relevant bazuar në sundim të rendit, ligjit, mbështetjes institucionale si dhe pa dallime politike.